Historische roman als een sprookje

Gisteren legde ik de laatste hand aan mijn nieuwe historische roman 'Johanna'. Het is een historische roman geworden die min of meer leest als een sprookje. Zoiets als Assepoester die uiteindelijk trouwt met haar prins. Toch hebben sprookjes, althans de authentieke versies, ook een wrede kant. Johanna heeft in haar leven dan ook heel wat doorgemaakt voor ze uiteindelijk haar staatsman in de armen kon sluiten. Mijn uitdaging bij het schrijven lag dit keer in het ontwikkelen van het karakter van mijn hoofdrolspeelster. Het is namelijk niet zomaar iets wanneer je, althans in mijn verhaal als zestienjarig meisje na een aframmeling van je vader met ruzie van huis weggaat, jong, arm, naïef  en weinig voorgelicht. Het is in het jaar 1700 en de wereld is rauw, hard en onverbiddelijk. Hoe ga je met de gevaren om die je vader er uit heeft willen slaan en bij wie lucht je je hart? Wie was Johanna, hoe ontwikkelt ze zich en wie kan ze meer vertrouwen dan de pop Lijs uit haar jeugd, die bij alle eenzaamheid haar talisman wordt en haar als innerlijke stem adviseert om de weg te gaan die ze uiteindelijk bewandelt. Toen ik een onderwerp zocht voor een nieuwe historische roman keek ik gewoontegetrouw in het Digitaal Vrouwenlexion van Nederland en mijn oog viel op Johanna Margaretha van Coesvelt (1684-1768). Het vijfde kind uit het gezin van herbergier Derck van Coesvelt en Elske Jalink (In den Engel) in Goor. Het was geen uitgebreide tekst. Maar er werd melding gemaakt dat zij in 1706 als dienstbode in het huishouden van Suzanna de Wildt en Simon van Slingelandt terechtkwam, op dat moment secretaris van de Raad van State. Het gezin Van Slingelandt woonde in een klein paleis zoals er zoveel stonden in het 's-Gravenhage van toen. Het pand heette het Huis aan de Boschkant en was gelegen aan de Korte Voorhout waar nu het Ministerie van Financiën staat. Het kapitale pand dat in 1700 was gekocht door Suzanna's vader Job de Wildt, secretaris van de Amsterdamse Admiraliteit. Simon van Slingelandt huurde het van zijn schoonvader. Vanaf 1709, toen Van Slingelandt de hofstede Patijnenburg bij Naaldwijk kocht, woonde de familie afwisselend aan de Korte Voorhout en op Patijnenburg. Johanna had dus werk op stand. Nadat Johanna de familie zestien jaar had gediend stierf Suzanna de Wildt in 1722. Op haar sterfbed smeekte zij of Johanna, zo lang haar man leefde, voor hem wilde zorgen. Maar Johanna had juist op dat moment andere plannen, wilde op zichzelf gaan wonen. Wanneer Van Slingelandt dit ontdekt doet hij er alles aan om haar te behouden en vraagt haar zelfs ten huwelijk. Zij weigert, maar blijft hetgeen vier jaar zo voortduurt. Ze ziet niets in een ongelijk huwelijk en is bang voor de ophef die het met zich mee zal brengen. Maar Van Slingelandt laat zich niet uit het veld slaan door de weigeringen. Uiteindelijk zwicht ze toch voor zijn huwelijksaanzoek en trouwt met hem op 29 september 1726. Zij is dan 42 jaar en hij 63 jaar. Uiteindelijk is er de ophef die ze vreesde. Een jaar na het huwelijk wordt mr. Simon van Slingelandt benoemd tot Raadspensionaris van Holland, het hoogste ambt binnen het landsbestuur. Een eenvoudig meisje dat uiteindelijk een groot en gerespecteerd staatsman trouwt. De bescheiden gegevens waren het waard om er een historische roman over te schrijven. Ik deed historisch onderzoek en heb er lang over gedaan om haar volledige, sterke karakter te beschrijven. Het was dit keer de uitdaging om de zestienjarige Johanna weggelopen van huis via allerlei levensomstandigheden te brengen naar het rijke 's-Gravenhage. De rol van haar karakter en haar innerlijke psyche vormt ditmaal een belangrijk item in de roman die meebeweegt in de tijd dat rangen en standen nog echt voor het gesprek van de dag konden zorgen. Of zoals de Franse afgezant Fénélon in 1728 schreef voor zijn vervanger: 'Van Slingelandt was een groot staatsman met veel kennis en ervaring, en zijn bevordering tot raadspensionaris doet zijn schandelijke huwelijk met zijn dienstmeid vergeten.