Mijn roman op een bedje aan zee in Sri Lanka

Kreeg zojuist een mailtje, een van mijn lezers is op vakantie naar Sri Lanka en wat nam ze mee voor op haar bedje aan zee... juist: Tot de maan en weer terug! Veel leesplezier!

De Idiotendominee, een mooi stukje geschiedenis

Gisteren een kort verhaal ingestuurd naar uitgeverij Historische verhalen.nl Een verhaal over de letterkundige, predikant C.E. van Koetsveld die het Buitengewoon onderwijs invoerde, de z.g. Idiotenschool. Hij trok zich het lot aan van kinderen die werden weggestopt omdat zij geestelijk iets mankeerde. In die tijd werden dat idioten genoemd. Van Koetsveld deed via het armenbestuur een oproep aan de wijkmeester om uit te zoeken hoeveel idioten er waren in zijn kerkelijke gemeente. De uitkomst laat zich raden, volgens de wijkmeester was er niemand te vinden. Volgens Van Koetsveld heel wonderlijk, hij geloofde er niets van en ging zelf op onderzoek uit. Uiteindelijk kwamen er zelfs uit de straat waar de wijkmeester woonde vier idioten uit een gezin tevoorschijn. Van Koetsveld, later hofpredikant van Koning Willem III, kreeg steun van diens echtgenote Koningin Sophie. Zij werd Beschermvrouwe van de stichting.

Al in zijn standplaats Schoonhoven werd Van Koetsveld geconfronteerd met een meisje dat door haar ouders uit schaamte werd opgesloten als hij op huisbezoek kwam. Het meisje hoorde hij schreeuwen als een wild dier, waarbij zij haar kleren scheurde uit frustratie. Hij beloofde haar, wanneer ze dit niet meer zou doen, ze naar de zondagsschool mocht komen. Hoewel de commissie er op tegen was, liet hij het kind toch komen. Het heeft nadien nooit meer haar kleding verscheurd en werd op latere leeftijd zelfs aangenomen als dienstmeisje. In 1855 was de Idiotenschool en een inrichting in Den Haag een feit en  hij was daarmee de grondlegger in Nederland van het Buitengewoon Onderwijs in Nederland.

Na het schrijven van een biografie over de schrijver-predikant C.E. van Koetsveld Van Dorpsdominee tot Hofpredikant organiseerde ik in het voormalige streekmuseum, nu Museum Hoeksche Waard een prachtige Van Koetsveld tentoonstelling met veel materiaal verkregen via de nazaten van de predikant de familie Croiset van Uchelen. 

Ik deed dit met medewerking van Quintus van Koetsveld (midden op de fotocollage) Hij woont in Engeland en is een kleinzoon van de broer van dominee Van Koetsveld. Die dag speelde we volledig 'aangekleed' als een heus kostuumdrama, zijn intrede in Westmaas na. Dit was als 23-jarige dominee zijn eerste standplaats nadat hij was afgestudeerd en er zijn boek over schreef: Schetsen uit de Pastorie te Mastland. Op de bovenste foto de Haagse familie Croiset van Uchelen, nazaten van de architect en kleinzoon van Ds. van Koetsveld. Links de 'aanzegger' dat de dominee in aantocht is. We hadden voor de voorstelling veel 'uit de kast' gehaald. Uiteraard alle kostuums en een dominee en zijn echtgenote waarvoor op een eiland verder, op Goeree-Overflakkee de kostuumvereniging inschakelde. Alle andere kostuums waren afkomstig van een helaas opgeheven historische dansgroep in de Hoeksche Waard en kleding uit het museum. Verder beschikten we die dag via de vereniging van het aangespannen paard op ons eiland, over een rijtuig, een zogenoemde 'kerkbrik' waarmee het predikantenechtpaar werd binnengereden. Met een kerkbrik ging men op zondag naar de kerk, de deur van het rijtuig zat aan de achterkant zodat de zondagse kleding niet door het paard bevuild kon worden. 

 Het was die dag in mei heerlijk zonnig en een feestje om op die manier een slot manifestatie te verzorgen aan het eind van de periode waarin ik de biografie schreef. Ik leerde Quintus van Koetsveld kennen toen ik de biografie schreef. Samen hadden wij een bijzondere collectie antiquarische boeken die C.E. van Koetsveld schreef. Daarnaast ook handgeschreven preken en brieven. Omdat zowel de kinderen van Quintus als mijn kinderen geen belangstelling hadden voor de collectie, waaronder veel eerste drukken en de volledige drukken van de Schetsen uit de Pastorie te Mastland, besloten wij de complete collectie te schenken aan de Vrije Universiteit van Amsterdam, waar iedere geïnteresseerde de collectie handschriften kan bekijken. In de volgende collage zien jullie foto's van de Pastorie in Westmaas, die Van Koetsveld zo prachtig beschreef in zijn Schetsen. Het boek schreef hij overigens niet in Westmaas, maar pas toen hij daar weg was en in Berkel woonde en werkte.

Weer later verhuisde hij naar Schoonhoven om tenslotte in 's-Gravenhage terecht te komen. Hij was al op hoge leeftijd toen hij in 1878 werd benoemd als hofpredikant van Willem III. Hij is ook de predikant die koningin Wilhelmina heeft gedoopt en Willem III begraven. Hij had een kamer op Paleis het Loo, maar heeft daar nooit gewoond. Van Koetsveld leefde van 1807-1893. Hij werd onder grote belangstelling begraven op de begraafplaats Oud Eik en Duinen, waar nog steeds het graf is te zien. Er waren o.a. rouwbetuigingen van Koningin Emma en prinses Marianne

Zijn Schetsen uit de Pastorij te Mastland, Ernst en luim uit het leven van den Nederlandschen Dorpsleeraar verscheen te Schoonhoven en was direct al een bestseller. Het is vaak vergeleken met de Camera Obscura van Nicolaas Beets dat ook in die tijd verscheen en het werk van Charles Dickens. In totaal kende het boek 15 drukken. Ook het buitenland had belangstelling waardoor het verscheen in een Engelse vertaling en een Duitse en zelf in Zuid-Afrika toont interesse, hetgeen een mooie uitgave opleverde. Zijn boek 'Idiotisme en de Idiotenschool' heeft hij opgedragen aan de beschermvrouw Koningin Sophie.

De levensbeschrijving die ik in 1973 over Van Koetsveld schreef stelt de lezer in staat kennis te maken met deze veelzijdige predikant/schrijver die werd geboren (1807) aan de Boompjes te Rotterdam. na zijn jeugd in Rotterdam wordt in het boek uitgebreid ingegaan op zijn leven en werken. Om een indruk te geven van de levensloop begint zijn werk met een calendarium. Vervolgens is er aandacht voor de historische achtergrond, de politieke verhoudingen in Nederland, de kerkhistorie en de literaire stromingen van zijn tijd. 

Tot slot is er een hoofdstuk gewijd aan zijn schrijverschap en de beoordeling van zijn tijdgenoten in kranten en tijdschriften. 

Wie interesse heeft in het boek, momenteel worden de laatste exemplaren verkocht bij Bol.com  voor het afgeprijsde bedrag van € 19,95. Het is een gebonden boek op A4 formaat en kent totaal 240 pagina's. In het tweede gedeelte van het boek kan de lezer kennis maken met de Schetsen uit de Pastorie te Mastland. De tekst werd integraal uitgegeven en de spelling en typografie door mij gemoderniseerd. Een woordenlijst achterin de uitgave helpt de lezer met het begrijpen van wat uit de tijd geraakte woorden en gebruiken.

Ik hoop met mijn korte verhaal over de Idiotenschool en het Buitengewoon Onderwijs een bijdrage te hebben geleverd aan een stukje historie van Nederland. Het blijft toch bijzonder dat deze predikant de grondlegger is van het hedendaagse Buitengewoon Onderwijs. Uiteraard is het aan de redactie van Historische Verhalen.nl of dit verhaal wordt opgenomen op de website en de door hen uit te geven  prachtige bundels historische verhalen. Kijk daar ook eens en lees de bijdragen die werden geleverd. Prachtige verhalen die door de redactie werden verzameld, eerst op de website werden geplaatst en tenslotte in de bundels werden opgenomen. www.historischeverhalen.nl

Interessante onderwerpen geven een uitdaging

Momenteel heb ik veel werk aan historisch onderzoek. Nog steeds gaat mijn aandacht uit naar de toneelwereld voor het boek 'Op de adem van de tijd'. Verder onderzoek ik de geschiedenis van de Haagse 'Idiotenschool'. Voor uitgeverij 'Historische verhalen'.
Daarnaast, in overleg met uitgever Omniboek, Floor Jonkers, gesproken over het door hen uitgegeven boek 'De zes freules'. Ik kan momenteel niet dieper ingaan op de bedoeling van deze oriëntatie, maar interessant en bijzonder is het wel. Wanneer je 'De zes freules' nog niet hebt gelezen, doe het want het zal je verbazen. De Engelse freules die je hier ziet werden namelijk geboren met een zilveren lepel in de mond. Deze dochters van de steenrijke David Mitford, oftewel Lord Redesdale dansten in satijnen jurken op debutanten bals in het interbellum en waren voorbestemd om een goed huwelijk te sluiten. Maar het liep anders.

Nancy kreeg de interpunctie nooit onder de knie, maar was een rasverteller, haar romans werden bestsellers in de jaren veertig. De blauwogige Pamela werd boerin en waakte moederlijk over haar kuikens. Diana was de begeerlijkste vrouw van haar generatie, maar ze verliet de miljonair Bryan Guinness voor de Britse fascistenleider Oswald Mosley. Unity was een vurig bewonderaar van de nazi's, werd gezelschapsdame van Hitler en schoot zichzelf door het hoofd toen Engeland de oorlog verklaarde aan Duitsland. Jessica was communist, liep weg met volgens gerichten de bastaardzoon van Churchill en vertrok naar Amerika. Alleen Deborah voldeed aan de verwachtingen: ze werd hertogin van Devonshire. Haar enige ondeugd was dat ze van Elvis Presley hield... De schrijfster Laura Thompson beschrift op meeslepende wijze het leven van deze adellijke zussen, die kozen voor de extreme politieke ideologieën van de twintigste eeuw. Een waargebeurd verhaal over een bijzondere familie in een buitengewoon tijdperk, dat leest als een roman.

Daarnaast kocht ik 'Op jacht naar de liefde' van de oudste freule Nancy Mitford. Haar kindertijd in een groot, afgelegen landhuis met vijf zussen en een broer herleeft in 'Op jacht naar de liefde', dat grotendeels autobiografisch is en doet denken aan Cissy van Marxveldt, maar dan pittiger, aan Jane Austen, maar dan venijniger en ze is oneindig veel grappiger.
Verder kocht ik nog wat boeken die de verhalen vertellen van Unity Mitford en haar bijzondere liefde voor de Fuhrer.

Tot slot kreeg ik zojuist te horen dat wethouder Cultuur Marja Ruigrok van de gemeente Haarlemmermeer op 11 mei a.s. het eerste exemplaar van De Badhoeve trilogie in ontvangst zal nemen bij boekhandel Jaspers in Badhoevedorp, waarvoor ik haar bijzonder erkentelijk ben. De Badhoevetrilogie wordt uitgegeven in de Romanserie van Zomer & Keuning.

Kortom, genoeg werk aan de winkel!

De Valentijnprijs en Publieksprijs 2019 ging naar Gaby Rasters voor 'Nooit meer bang'

De Valentijnprijs 2019 is dit jaar gewonnen door auteur Gaby Rasters uit Weert met haar roman Nooit meer bang. Deze roman verscheen bij uitgeverij Z&K. De prijs werd 9 februari uitgereikt in het Antropia in Driebergen. Een quote van de jury over dit boek: “Originele setting die tot de verbeelding spreekt – en bovendien de karakters met elkaar verbindt.” De Valentijnprijs werd voor de vijfde keer uitgereikt sinds de oprichting van het Valentijngenootschap op 14 februari 2014. Naast de Valentijnprijs won de auteur ook de Publieksprijs!

Rasters is in opmars. Haar boek Nooit meer Bang doet het goed en krijgt veel waardering van lezers. Ze tekende maar liefst 3 nieuwe boekcontracten bij Uitgeverij Boekerij en dit jaar zal haar tiende boek verschijnen! In ‘Nooit meer Bang’ gaat over de vreselijke aanslag in Brussel, nu drie jaar geleden. Door deze aanslag raken levens met elkaar verbonden en zul je als lezer meegesleurd worden in een wir war aan emoties. Moedig doorgaan en liefde blijven voelen staan centraal in dit verhaal. Irene Moors schreef over dit boek het volgende: “Een prachtige verhaal over vriendschap en hoop, en over ‘toevallige’ ontmoetingen die zo moesten zijn ! Meeslepend en ontroerend. Terwijl ik dit boek las werden de hoofdpersonen Maud en Louise ook mijn vriendinnen. Hun lot raakte mij zeer !”

De jury van de Valentijnprijs liet weten dat het geen fotofinish was. ‘De naam van deze auteur gaan we nog veel horen.’

Een creatief weekje

De tijd tikt en ik kan zeggen dat ik een creatief weekje achter de rug heb. Zojuist hoofdstuk 4 van de historische roman 'Op de adem van de tijd' afgerond. Voor de vier dagen dat mijn hoofdpersoon in dit Nederlandse kostuumdrama leeft, heb ik vier keer vier hoofdstukken in gedachten, waarmee ik alle geheimzinnigheid rond haar korte leven moet zien op te lossen. Het blijft een uitdaging, maar dit gaat mij lukken weet ik nu. Dat wat de toneelarchieven en krantenarchieven niet prijsgeven, heb ik nu door logische conclusies, en de daaruit voortkomende gevolgtrekkingen, ontdekt. Steeds meer wordt er duidelijk. Uit de diepe krochten van mijn computer zojuist nog zelfs de grafrede tevoorschijn gehaald. Een rede die men uitsprak toen het grafmonument werd onthuld, dat men ter ere van haar vroege dood op de Oosterbegraafplaats in Amsterdam liet plaatsen. Symbool voor een geknakt jong leven.
Een klein citaat uit de rede: 

En met een heilige bazuin, 
de glorie klinken doet van meer dan aardse gaven, 
niet vatbaar voor vergaan in puin. 
Zo zwijmt  de macht des doods vóór 't echte kunstenaarsstreven. 
't Genie sterft niet in eeuwigheid; 
En Sablairolles heeft zich dus onsterflijk leven 
In 't stralend pantheon van Neerlands kunst bereid.  

Voor mijn hoofdpersoon de toneelspeelster Suzanne Nannette Sablairolles geldt eigenlijk de simpele redenering van Vondel 'Het leven is een speeltoneel, 'n ieder speelt zijn rol en krijgt zijn deel.'
Ik heb geen haast, terwijl de tijd doortikt wissel ik het schrijven af met een correctieronde voor de delen twee en drie van de trilogie De Badhoeve. Terwijl denk ik er over na hoe zij haar korte leven heeft ingevuld en hoe zij zich van die ongelooflijke dubbelrol op en naast het toneel heeft gekweten. Ze zit in mijn hoofd en dicht onder mijn vel. In elk van de vier hoofdstukken een van de laatste dagen van haar leven. De eerste dag op de adem van de tijd is gepasseerd in de vier hoofdstukken die ik schreef. Haar tweede dag wacht op mij...

Nog een klein citaat om te genieten van de schoonheid van de taal en om te zien waar de titel 'Op de adem van de tijd' voor deze roman vandaan komt:

Om Sabalirolles schone naam
Is ook haar kunstwerk zelf met haar naar 't graf gedragen,
In hare adem weggevloeid;
Staat eens dit denkgesteent wellicht in verre dagen
Vergrauwd, verweerd, met mos begroeid
Toch zal het nageslacht in 't denkmaal onzer hulde
't Getuignis van de eerbied zien,
Waarmee haar groots talent de tijdgenoot vervulde
Die haar laurierde bovendien,
Zij eens de laatste stem die van haar kunst mag spreken
Verwaaid op de adem van de tijd.
Wij bonden de echo hier in dit herinneringsteken
Vergankelijkheid en graf ten spijt.

En de heldere zon wierp haar gloeiende stralen op het eenvoudige grafmonument, dat op het eenzame kerkhof de rustplaats aanwijst van een van Nederlands begaafdste dramatische kunstenaressen.